Doğum ve Evlat Edinme ile Hak Tanınan Çalışma Ödeneği Alma 2023

Devletin çalışan annelere tanıdığı haklardan biri de çalışma ödeneğinden yararlanabilmektir. Devlet kurumlarından olan İŞKUR, Sosyal Güvenlik Kurumu, Maliye Bakanlığı ve bununla beraber Hazine Bakanlığının bir araya gelerek ortaklaşa belirlemiş oldukları çalışan annelerin doğum izni konusunda ve evlat edinmeleri doğrultusunda bir ödeme alabilmeleri noktasında bir çalışma yapılmıştır. Bunun sonucunda 4857 İş kanunu itibaren doğum ve evlat edinme sonrası kişilerin çalışma ödeneği almalarına hak tanınmıştır.

Hangi Kanunda ve Nasıl Geçmektedir?

• Annelere; doğum ve evlat edinme kanunu kapsamında verilen bu ödenek işsizlik sigortası kanunu içerisinde de hükmen yer almaktadır.

Bu kanunun 5. maddesi gereği olarak; bir kadın doğum sebebiyle almış olduğu iznin bitimi itibari ile 3 yaşını doldurmamış olan herhangi bir çocuğu evlat edinmesi ile birlikte kadın veya erkek işçinin haftalık olarak çalışmasına denk gelen çalışma miktarının yarısını ücretsiz izin olarak kullandığı dönem süresi boyunca ve evlat edinmesi sonrası da kişiye çalıştığı dönemin yarısı kadar bir ödenek ödenmesi için uygulama yapılmıştır.

• Bu kanunlar kapsamında da kadın işçiye çocuk sayısına göre izin hakları verilmektedir.

Kişi doğum sonrası süreç için ya da 3 yaşını doldurmamış bir kişiye evlat edilmesinden dolayı bir izin talebinde bulunuyorsa;

• İlk çocuk için 60 gün kadar süre talep edebilir.
• Doğuran kişi, ikinci çocuk için 120 gün
• 3. doğumu ya da daha sonraki doğumlarda da 180 gün şeklinde çalıştığı sürenin yarısı kadar izin talebinde bulunabilmektedir.

Yarım çalışma gibi bir uygulamayı kanun var onaylamıştır ve böyle bir hak tanımıştır. Eğer kişi isterse böyle bir haktan yararlanabilir. Yarım çalıştığı gün sayısınca da bir ödeme alacaktır. Fakat bunun da belirli şartları vardır.

Yarım Çalışılan Günden Para Alabilmek İçin Ne Gereklidir?

• Yarım çalışmasına izin verecek ve kanunlar da geçen çocuğun hayatta olması gerekmektedir.
• Çalıştığı haftalık saatin yarısı kadar olan sürede iş yerinde işinin başında bulunması gerekir.
• Belirtilen süreyi kendisi bir yerde bulunarak doldurması şarttır.
• Kişinin son 3 yıl içerisinde en az 600 günlük bir sigorta priminin yer alması gerekir.
• Doğum ve evlat edinme sebebi ile izinli olan bir kişinin iznin bitiminden itibaren yaklaşık 30 iş günü içerisinde doldurmuş olduğu doğum ya da evlat edinme belgeleri ile beraber İŞKUR’a bildirmesi gerekir.

Doğum ya da Evlat Edinme Hakları Kapsamında Ödeme Günleri ve Miktarı

Kanunların kadınlara tanımış olduğu bu hak içerisinde gerekli şartları karşılayan kişilere İŞKUR’a başvurmaları itibari ile belirli miktarda bir para ödenmektedir.

• Bu para çalıştığı işyerine ve işin süresine, işin durumuna göre de değişmektedir.
• Paranın yatma dönemleri ile yine değişim göstermektedir.

İlgili İçerik: SGK Emzirme Ödeneği

Bir annenin çalıştığı işyerinde yarım süresi ve yarım günlük çalışma süresi dâhilinde alacağı ücreti işyeri belirler. İş yerinin belirlenmesinin ardından işçinin istediği süre işyerinde bulunan ödeme zamanları işin şekli, hepsi bu ödeme gününü etkilemektedir.

Her şey kanunlarla yürütülmektedir. Kişinin annelik halinin bitmesinin hemen ardından başlayan bu ödeme sürecinde, yine ödemenin bittiği ve son bulduğu süreçte kanunlarca belirlenmiştir.

• Başlangıç ve bitiş tarihleri de kanunda belirtilen dönemleri aşamaz.
• Kişinin çalışmış olduğu o günler ve çalışmış olduğu günlerde alacağı tutar sahip olduğu çocuk sayısına göre de değişmektedir.
• Çocuk sayısının arttığına göre de yine o gün sayısı da uzayabilmektedir.

Doğumdan ya da evlat edinmeden kaynaklı olarak gerçekleşecek bu hesaplamalarda çocuğun yaşadığı bölge ve çocuk sayısı önem taşımaktadır. Ayrıca Ücretsiz Gebelik Eğitimi hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.

Doğum veya evlat edinme gibi durumlardan dolayı kadının alacak olduğu ödenek, yarım çalışılan gün üzerinden değerlendirilmektedir. Bu ödeneğinin miktarı da kişinin günlük olarak askeri tutardaki verilen ücretin brüt olarak ortaya çıkmış tutarını kapsar.

Çalışma süresi zarfında kutlanan özel günlerde, tatillerde ya da bayramlarda verilen ücret bu tarz durumu olan bir yarım çalışma süresi içerisinde aktif halde iş hayatında rol oynayan kişilerin kazançları ya bu işin sahibi tarafından ya da İŞKUR aracılığı ile ödenmektedir.

Kesinti Yapılır mı ?

Evlat edinme ve doğum sebebiyle İŞKUR’dan ödenek alan kişilerin merak ettiği sorulardan biri yarım çalışma hizmeti bedeli alınacak olan para içerisinden herhangi bir kesinti yapılacak mıdır?

Kadın işçilere yapılan doğum ödemeleri ile kadın ve erkek işçilere yapılan evlat edinme ödemeleri sigorta tarafından hiçbir kesintiye tabi tutulmaz. Devlet aracılığıyla da başka bir kesintiye tabi tutulmaz. Sadece damga vergisi kesintisi yapılır. Bunun dışında bir kesinti yapılmaz.

Bu Para Nereden Ödenir?

Doğum ve evlat edinme ödeneği kapsamında kişinin alacağı bu miktar, alındığı yer işsizlik sigortası fonundandır. İşsizlik sigortası fonundan aylık bir ödeme miktarı bunun için çekilmektedir ve çalışan kişilere uygulanmaktadır. Oradan alınıp yatırılan paranın da kişilere ödenmesi İŞKUR aracılığı ile ya da o işçi işverenin aracılığıyla yapılır.

Yarım Gün Parası Kapsamda İstenen Evraklar Nelerdir?

Doğum ve evlat edinme amaçlı olarak ödenen ödenekten faydalanmak için gerekli olan başvuru belgeleri vardır. Bu başvuru belgelerinin başında öncelikle sizin çalıştığınız iş yerine dair olan orada çalıştığınızı belgeleyen imzalı ve oranın sahibi tarafından onaylanmış bir belge bulunmalıdır.

• Hazırlanan belgelerin İŞKUR’a teslim edilmesi gerekir.
• Bunun içinde bu belgelerin doğum ya da evlat sürelerinin başlamasından 30 gün içerisinde hazırlamış olduğunuz evrakları teslim edilmesi gerekir.

Elinde olmayan herhangi bir sebepten dolayı istemeden o süreyi geçirmişseniz; geçirmenizin sebebi olacak bir yazılı kağıt ile birlikte ya da bir dilekçe ile birlikte tekrar belgeleri götürüp bırakmanız gerekir. Bu paranın çekiminin yapılacağı ödemenin alınacağı kuruluşlar;

• Doğum yapan ya da evlat edinen kişilerin devlet tarafından, İŞKUR aracılığı ile yarım gün maaşı alabilmeleri kanunen geçerli bir kuraldır.
• Bu haktan faydalanabilen kişilerin hesaplarına yatan paraları PTT aracılığı ile alabilecekleri bilinir.
• PTT’ye kişi kendisi başvurduğunda kendi hesabına alabilmektedir.

Bunun dışında yetkili birimlerle anlaşıldığında hesap yaptığında sizin vermiş olduğunuz özel hesaba PTT aracılığıyla da yönlendirme yapılabilmektedir. Bunu bilgilendirmeniz gerekir.

Yeni Çocuk Sahibi olanlara; Bebek Bakıcılığı Nasıl Yapılır ve Ücretleri Nedir yazımızı okumlarını tavsiye ediyoruz.

Hangi Durumlarda Yarım Gün Ödeneğine Alma Süreci İptal Olur?

Tüm şartlar karşılandığı ve paranızı almaya başladığınız zaman diliminde kesilme durumu da söz konusu olabilir. Bu da şunlar sebebiyle gerçekleşir.

• Maddelerden ilki belki de en önemlisidir. Kişinin bu hakkı suistimal etmesidir.
• Kişiye verilen doğum yapan ya da evlat edinen kişinin yarım gün çalışması demektir.
• Yarım gün çalışması ile parasını alır.

Böyle bir haktan yararlanıp, kalan yarım günde de farklı bir işte girip çalışıp oradan da farklı bir ücret alma gibi bir gelişme olmuşsa ve bu fark edilirse kişinin ücreti kesilecektir.

Çocuk evlat edindikten sonra bir süre bu parayı alıp sonrasında evlatlık belgelerini geri çekip, çocuğu evlatlıktan çıkardığı durumlarda hala bu parayı almaya devam edebilir diyemiyoruz. Bu da bir kesinti sebebidir.

• Bu paranın alınabilmesi için doğumdan sonra çocuğun yaşıyor olması gerekir.
• Çocuğun yaşamaması ve hayatta olmaması gibi durumlarda paranın kesintisi söz konusu olur.

Doğum yapan ya da evlat edinen kişilere tanınan bu hak çalışma koşulu ile gerçekleşiyor. Kişi çalıştığı iş yerinden de patronu ile anlaştıktan ve oradan bir onaylı ve imzalı belge aldıktan sonra işlemleri başlar ve bu parayı almaya başlıyor.

Bazen İŞKUR bazen de çalıştığı işyeri bu parayı veriyor. Anlaşmayı yaptığı ve bu parayı almaya başladığı işyeri dışında farklı bir iş yerinde ya da işte çalışmaya başlayan kişi bu parayı almaya devam edemez aynı işlemleri tekrar gerçekleştirilmesi gerekir.