Çocuğum İnternette Çok Fazla Vakit Geciriyor Ne Yapmalıyım?

Teknoloji çağında dünyaya gelen çocuklarımız için internet hem faydalı hem de tehlikeli uğraşlar arasında bulunuyor. Çoğu aile ‘’Çocuğum internette çok fazla vakit geçiriyor ne yapmalıyım? Çocuğumu internetten nasıl uzaklaştırabilirim?’’ gibi sorularla yüz yüze geliyor. Yurt dışında ve ülkemizde yapılan araştırmalar da ailelerin yaşadığı bu kaygıyı doğrular nitelikte sonuçlar veriyor.

Dünya çapında yapılan araştırmalarda 0-18 yaş aralığında bulunan çocukların haftada 44.5 saat ekran karşısında kaldığı ve bunun büyük bir kısmının ise internette geçirilen zamandan oluştuğu açıklandı. Özellikle 8-18 yaş aralığındaki çocukların %56’sı internet oyun bağımlı olurken %31’i ise sürekli online olma gibi bir bağımlılık geliştirdiği biliniyor.

Çocuğu internette çok fazla zaman geçiren ebeveynlerin bu durumu sınırlandırarak çocuklarının günlük aktivitelere dönmesine yardımcı olmaları gerekiyor. Aksi halde uyku bozuklukları, dikkat dağınıklığı, sık sık göz kırpma ve konuşma bozuklukları nedeniyle daha büyük sağlık sorunları ortaya çıkabiliyor.

Çocuk Yaşta İnternet Bağımlılığı Nasıl Olur?

Çocuklar ufak yaşlardan itibaren hareket eden ve merak uyandıran eşyalara karşı daha ilgilidirler. İnternet dünyası da çocukların içerisindeki merak duygusunu destekleyen içeriklerle donatılmıştır. Çizgi filmler, uygulamalar, oyunlar ve daha pek çok internet içeriği çocuklardaki merak duygusu üzerinden hareketle çocuğun ihtiyaç dünyasını bozmaya başlar. Örneğin çocuğun yemek yemeye ihtiyacı vardır ve internetteki süslü dünya çocuğun bu ihtiyacının önüne geçerek yemek düzenini bozabilir. Aynı şekilde uyku düzeni de çocuğun interneti yanlış kullanması ile birlikte bozulmaya başlayacaktır.

Alkol, sigara gibi zararlı alışkanlıklar insan vücudunda kimyasal anlamda bağımlılık oluşturur. Ancak internet ve telefon gibi kullanım alanları için bağımlılık tabirini yerine bozukluk kelimesini kullanmak daha doğrudur. Çocuk henüz küçük yaşta olması ve kendisine uygun bir düzen oluşturamayacak olmasından dolayı internete daha duyarlı hale gelecektir. İnternete olan duyarlılık artış gösterdikçe çocukta davranış bozuklukları görülmeye başlayacaktır.

Çocuk yaşta internet bağımlılığı belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• İnternette sürekli gezinmek isteme
• İnternetteki kişileri örnek alıp onlar gibi rol yapma
• Aileyle iletişim kurmaktan kaçınma ve internetteki dünyaya dalma
• İnternetteki konuşmaları canlandırma
• İnternet olmadığında sıkılma, günlük aktiviteleri yapmaktan zevk alamama
• Yemek yerken, gezerken dahi telefon/ internet isteme
• İnternette daha fazla zaman geçirebilmek için ödev yapmama, evde saklanmaya çalışma

Bütün bu belirtiler çocukta görülebileceği gibi birkaç tanesi de görülebilmektedir. Ayrıca her çocukta internet kullanımına bağlı daha farklı belirtilerde görülebilecektir. Ailelerin bu belirtileri doğru bir şekilde takip etmesi ve çocuklarında oluşan ve davranış bozukluklarını düzeltme yoluna gitmesi gerekir.

Çocuğumu İnternetten Nasıl Uzaklaştırabilirim?

Çocuğunun internette çok fazla zaman geçirmesinden şikâyet eden aileler genellikle çocuğu internetten uzaklaştırma yolunu seçeceklerdir. Kolay gibi görünen bu uzaklaştırma işlemi çoğu zaman çocuğun ailesine karşı taraf almasına ve ailesel sorunlara neden olabilmektedir. Bu nedenle aile bireylerinin bu uzaklaştırmayı çocuğa sürekli sözlü uyarı yaparak değil hayata katarak yapması gerekir.

• Çocukla Zaman Geçirmek

Aileler çocukları ile birlikte zaman geçirmeye başladıklarında aslında çocuklarını normal olan dünyaya buyur etmiş olurlar. Ailesinden sevgi ve ilgi gören çocuk internet ortamından daha kolay bir şekilde uzaklaşacak ve ailesiyle zaman geçirmek isteyecektir. Ailecek pikniklere gitmek, haftalık sevilen aktivitelerden rutinler oluşturmak, spor etkinliklerine katılmak, birlikte ev işleri yapmak ya da internetin sık kullanıldığı vakitleri düzenlemek yapılabilecek çalışmalardan olacaktır.

• Çocukla Konuşmak

Aileler çocukları ile konuşmaya başladıklarında çocuklarının hangi düşünceler ile internette gezindiklerini daha rahat bir şekilde anlayacaklardır. Özellikle internetin zararları konusunda yetersiz olan çocuklara bu kullanımın ne gibi zararlara yol açacağı ile ilgili sorular sormak çocuğun uzaklaşması için yetecektir. İnternetteki zararlı örnekleri birlikte incelemek ve eleştirmek de internetten uzaklaşma konusunda faydalı olacaktır.

• Çocuğun Zamanını Doldurmak

Boş vakitler internet kullanımımın daha yoğun bir hal almasına neden olacaktır. Bu yüzden ailelerin çocuğun gün içerisindeki zamanlarını doğru bir şekilde doldurması gerekir. Zamanı dolan çocuklar internet dünyasına karşı daha mesafeli olacağı gibi güncel hayatlarına daha fazla yoğunlaşacaklardır.

Çocukların Fazla İnternet Kullanımı Hakkında Aileye Öneriler

Zamanın Sınırlarını Çizin

Çocukların internette geçirdikleri zaman konusunda herhangi bir fikri olmayabilir. Aileler çocuklarına geçirilen zaman konusunda rehberlik yaparak fazla internet kullanımına kotalar koyabilir. Bunu çocukla birlikte belirlemeleri halinde daha etkili sonuçlar alacaklardır.

Böl Çoğalt Bıktır Tekniğini Kullanın

Çocuğun internette geçirdiği süreyi sınırlamak isteyen aileler belirli bir süre belirleyerek bu süreyi ufak parçalara bölmelidirler. Örneğin bir saat yani 60 dakika internette gezinme hakkı olan çocuğa bu 60 dakikalık süre 5’er dakika ve ya 10’ar dakika şeklinde bölünmelidir.

Her zaman diliminin arasına ise 5 dakikalık molalar koyulmalıdır. Çocuk 5 dakika internette gezindikten sonra 5 dakika mola vermeli ve geriye kalan dakikalarda bu şekilde uygulanmalıdır. Bir süre sonra çocukta bıkma duygusu oluşacağından dolayı internette geçirilen süre daha da aza inecektir.

İnternetin Zararlarından Konuşun

Çocuklar çevrelerindeki tehlikeleri çoğu zaman bilmezler. Bu nedenle de tehlikeli durumun içerisinde olsalar bile o davranışı devam ettirebilirler. Aileler internetin zararları ile ilgili bilgiler verdiğinde, haberler okuduğunda çocuklar durumun ne kadar vahim olduğunu anlayacaklardır.

Eğlenceli Planlar Yapın

Çocukların internet süresini azaltabilmek için onlara daha eğlenceli gelecek gündelik hayat aktiviteleri planlaması yapılabilir. Özellikle yaz aylarında yüzme, koşu, okçuluk gibi çeşitli aktiviteler planlanacağı gibi toprakla ve hayvanlarla bir araya gelecekleri ortamlar hazırlanabilir.

İnternet Bağımlılığı Risk Faktörleri Nelerdir?

İnternet bağımlılığı olan kişilerde riskli durumlar oluşturabilecek faktörler gelişmeye başlar. Bu faktörler bir süre sonra kişinin sosyal hayatında ve özel hayatında sorunlara neden olacaktır. Kişinin kendisine ve çevresine zarar vermesine neden olacak davranışlar geliştiren bu faktörlerin tedavi ile düzeltilmesi gerekir.

İnternet bağımlılığı risk faktörleri:

• Öz düzenleme yetersizliği
• Boş zamanlarda can sıkıntısı hissetme
• İnternet olmadığında hayatın kötü olacağı düşüncesi
• Öz bakım yetersizliği
• Zaman ayarlaması yapamama
• Ailesel ve çevresel sorunlar

İnternet Bağımlılığı Belirtileri
İnternet bağımlılığı olan kişilerde:

• Yorgun hissetme
• Gözaltlarında mor halkaların oluşması
• Uykuya dalma ve uykuda kalma sürelerinde sorun yaşama
• İnternette kalınan sürenin artması ve bunun kontrol edilememesi
• Çevreden internet kullanımına dair uyarılar gelmesine rağmen bu duruma aldırış etmeme
• Sevinç ya da üzüntü anlarında internette olmak isteme
• İnternet kullanımından dolayı günlük işleri yapamama ve gündelik hayattan uzaklaşma
• Görme ve işitme sorunları
• Hızlı yemek yeme alışkanlığı, obezite ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları
• İnternet için süre sınırı koyamama ve durumu normal görme
• El bileklerinde, boyun ve sırt bölgesinde ağrı oluşması görülen belirtiler arasındadır.

İnternet Bağımlılığından Nasıl Kurtulurum?

İnternet bağımlılığından kurtulmak için kişilerin öncelikle bu tür bir bağımlılık yaşadıklarını kabul etmeleri gerekir. Yaşadığı durumu kabul etmeyen ve bu sorundan kurtulmak için gayrete girmeyen kişiler tedaviden beklenen sonucu alamayacaktır. Kişiler irade göstererek kendi kendilerine bu bağımlılığı yenebilecekleri gibi doktor tedavisi altında da bu rahatsızlığı aşabilirler.

İnternet bağımlılığından kurtulabilmek için:

• Zaman sınırlamaları koymak
• Günlük uğraşlara yoğunluk vermek ve boş vakit bırakmamak
• Hangi durumlarda internete yöneldiğini bularak bu durumlarda kendine başka bir uğraş bulmak
• İnternet kullanımına alternatif etkinlikler belirleyerek bu etkinliklerle zaman geçirmek
• Sosyal bir çevre edinmek
• Gün içerisinde yapılacak aktiviteleri planlamak
• Sevilen bir işe girmek etkili olacaktır.

Çocuk Yaşta İnternet Kullanımının Ne Gibi Zararları Vardır?

İnternet dünyası hazır olanın tüketilmesi ve insan beyninin boşaltılması üzerine kurulmuş içeriklerle doludur. Çocuklar internet kullanmaya başladıklarında eğer zaman ve içerik kontrolü yapılmıyorsa ve çocuk internette başıboş bırakılıyorsa şu zararlar kaçınılmaz olacaktır:

• Zihinsel gelişim sorunları
• Görme ve konuşma problemleri
• Dikkat eksikliği
• İletişim kurmada sorunlar
• Asosyal kişilik özellikleri
• Psikolojik rahatsızlıklar
• Yanlış arkadaşlıklar edinme
• Canı tehlikeye atacak durumlar ve etkinlikler yapma
• Hızla kilo alma ya da kilo verme
• Dış dünyadan soyutlanma

Çocuk yaşta internet kullanımının zararları arasında kötü alışkanlıklar edinme ve dış dünyadaki insanlara daha kolay bir şekilde zarar verme gibi durumlarda bulunur.