Damar Tıkanıklığı Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi 2023

Damar tıkanıklığı, ileri yaşlarda meydana gelen tehlikeli bir hastalık olarak biliniyor. Vücudumuz içerisinde alınan oksijenden yenilen yemeklere kadar bütün her şey kana karışarak dolaşım sistemi ile hücrelere aktarılmaktadır.

Bu damar ağında sağlıksız besinleri tüketme ve yaşam sebebi ile oluşan plağın aterom ve kalıntı olan arterleri tıkamasının bir sonucu ortaya çıkan hastalığa damar tıkanıklığı deniyor. İnsan sağlığı için çok tehlikeli ve riskli sonuçlar doğuran bir hastalık olarak nitelendirilir.

Sözü edilen plaklar ve diğer kalıntıların, damar sertleşmesi veyahut daralması, kan dolaşımının yavaşlamasını sağlaması sonucunda iç organlara yeteri miktarda oksijenin ulaşmamasından, kalp veya beyne giden damarlarda kan pıhtılaşmasının meydana gelmesiyle kan akışını durdurabildiğini söyleyebiliriz.

Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Damar tıkanıklığı, genel olarak farkına varılmıyor. Bu sebeple de tıkanıklığın ilerliyor olması kalp krizine veya inme gibi oldukça tehlikeli durumların ortaya çıkmasına neden olabilir. Yavaş şekilde ilerleme kaydeden bu hastalık genel olarak 50 yaş üstü bireylerde gözlenmektedir. Çok az rastlanılsa da çocuk ve gençlerde de meydana geldiği görülmüştür. Damar tıkanıklığı belirtilerini bilerek dikkat etmek ve sağlıklı bir yaşamı benimsemek bu hastalık ile burun buruna gelmemek için çok önemlidir.

Kalıtım, yanlış beslenme, içki ve sigara kullanımının etkili olduğu damar tıkanıklığı hastalığı, oldukça ağır ilerleme gösteren tehlikeli bir hastalıktır. Birden fazla belirtisi bulunan hastalık genel olarak erken fark edilmiyor. Damar tıkanıklığı belirtileri hangi arterde problem yaşanıyorsa o denli değişkenlik gösterir. Bu sebeple belirtileri 4 alt başlıkta inceleyebiliriz:

Kalp Damarlarında Tıkanıklık Belirtileri Nelerdir?

Nefes alımında akciğerlere dolmuş olan oksijen atardamarlar yolu ile kalbe gönderilmektedir. Kanda birikmiş plakların koroner arterleri tıkaması sebebiyle göğüs ağrısı (anjina) adı verilen sağlık problemi meydana gelir. Kalp kası yeterli oksijen almadığında ortaya çıkan anjina’nın belirtileri:

• Göğsün üzerinde baskının meydana gelmesi, göğüs sıkışmasının yaşanması.
• Omuz, kol, çene, boyun veya sırt bölgelerinizde baskı ya da sıkışma oluşması.
• Hazımsızlık ağrısının meydana gelmesi.
• Fiziksel aktivitelerden sonra göğüste karşılaşılan ağrı.
• Nefes darlığının oluşması.
• Kalp ritminde yaşanılan düzensizlik ve diğer problemler.

İnsanın duygusal olarak problemlerle karşılaşması bu hastalıkların ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bu hususta kalbin çevresinde yer alan en ufak kılcal damarın dahi tıkanıyor olması, büyük sıkıntılara yol açabiliyor. Bu tip belirtilerin ise nefes darlığın yaşanması, uyku sorunları, halsizlik ve sürekli şekilde yorgun hissetme şeklinde olduğunu söyleyebiliriz.

Beyin Damarlarında Tıkanıklık Belirtileri Nelerdir?

Koroner arterlerden farklı şekilde oksijen yüklü kanın beyine nakledilmesini sağlayan boyun damarlarına “karotis arterler” adı verilmektedir. Damar tıkanıklığı belirtilerinin meydana gelmesi ile bu arterler tıkanarak inme tehlikesini ortaya çıkarabilir. Bu durumun daha da ilerisini düşünürsek beyin damar tıkanıklıkları ölüm tehlikesini oluşturur. Beyin damar tıkanıklığı belirtileri:

• Ansızın meydana gelen güçsüzlük
• Yüz, kol ve bacaklar başta yer alarak vücudun belirli kısımlarında uyuşma veyahut hareket yetersizlikleri
• Konuşma esnasında zorlanma ya da karşındakini anlamakta sıkıntı yaşama
• Görme problemi yaşama
• Nefes almada sorunla karşılaşma
• Baş dönmelerinin meydana gelmesi
• Ayakta dururken veya yürüme esnasında denge kaybının oluşması ve beklenmeyen düşmeler
• Bilinç kaybı yaşamak
• Aniden gelen şiddetli baş ağrıları da bu belirtiler arasındadır.

Kol ve Bacak Damarlarında Tıkanıklık Belirtileri Nelerdir?

Aterom plakları ile kollar ve bacaklara oksijen götürmekle görevli damarlarda oluşturduğu tıkanmalar tıpta periferik arter damar tıkanıklığı şeklinde isimlendirilir. En çok meydana gelen tıkanıklık tipi olan kol ve bacak damar tıkanıklığının belirtileri ise şu şekildedir:

• Kol ve bacaklarda meydana gelen hissizlik ve ağrılar
• Ayaklarda ve bacaklarda uyuşukluk yaşama
• Ayaklarda ve bacaklarda üşümenin meydana gelmesi
• Bacak kasının zayıflamasından ötürü bacaklarda oluşan güç kayıpları
• Ayaklarda soluklaşmalar veya kızarıklık gibi renk değişkenlikleri
• Ayak tırnaklarında oluşan kalınlaşmalar
• Ayakların üst bölgelerinde ve parmaklarında var olan tüylerin dökülmeleri
• Bacak ve ayak kısımlarındaki yaraların iyileşmesinin uzun zaman alması
• Ayak parmaklarında meydana gelen ağrılar ve kangren durumları

Böbrek Damarlarında Tıkanıklık Belirtileri Nelerdir?

Dolaşım sistemi için en önemli organlar arasında böbreklerde bulunur. Böbrekler, vücudumuzdaki kanın temizlenmesinde bir süzgeç olarak işlev yaparlar. Böbreklerimizin düzgün şekilde çalışabilmesi için oldukça önem arz eden oksijenli kanı taşımakla görevli damarlara “Renal arter” adı verilmektedir. Böbrek damarlarında meydana gelen bir tıkanıklık, organın işlevlerinin azalmasına veya kayıp yaşanmasına sebep olabilir. Kendini çok fazla hissettirmeyerek başlayan böbrek damar tıkanıklığı belirtileri:

• Sürekli yorgun hissetme
• Tansiyon yüksekliğinin yaşanması
• İdrara çıkmada yaşanan değişkenlikler
• Mide bulantısı ya da iştahsızlığın meydana gelmesi
• Ellerde ve ayaklarda meydana gelen şişlikler ile kaşınma ve uyuşukluk halleri
• Konsantrasyon eksikliğinin yaşanması
   

Toplardamarlarda Tıkanıklık Belirtileri Nelerdir?

Damar tıkanıklığı genel olarak atardamarlarda görülen bir hastalıktır. Ancak toplardamarlarda da tıkanmalar gözlenebiliyor. Toplardamarlar, organlar içerisinde meydana gelen kirli kanı tekrardan kalbe taşımayı sağlar. Bu damarlarda meydana gelecek bir tıkanma kanın temizlenebilmesi için kalbe gidiş yapmamasına ve birikimine neden olur.

Bu birikim sonucunda Derin Ven Trombozu (DVT) meydana gelebilir. Damarda kanın koyu hale gelmesi sonucu kan pıhtısı ile karşılaşılır. Bu kan pıhtıları gevşek durumda, vücuttaki diğer kısımlara sıçrama yapabilir. Akciğere veya kalpte delik mevcutsa beyine sıçrama yapan pıhtılar, ciddi problemlere hatta ölüm ile karşılaşmaya sebep olabilir. Toplardamar tıkanıklığı ile Derin Ven Trombozu’nun belirtileri:

• Bacaklarda ve bacaklarda var olan toplardamar hattı üzeri şişlik meydana gelmesi
• Yürüyüş esnasında bacaklarda ağrı ve güç kayıpları hissetmek
• Bacaklarda karşılaşılan şişliklerde yüksek sıcaklık olması
• Bacakların sergilediği renk değişkenlikleri

Damar Tıkanıklığı Tedavisi Nasıl Gerçekleşir?

Damar tıkanıklığı kolay şekilde fark edilmeyerek ağır ilerleme kaydeden bir hastalık olduğundan, önlemleri çok önceden almak gerekiyor. Özellikle gençlik zamanlarında sağlıksız beslenmeler ve sigara kullanılması ileri yaşlarda damar tıkanıklığının meydana gelmesine sebebiyet verir.

Damar tıkanıklığında yaşam tarzı değişkenlikleri oldukça önemlidir: Düzenli spor veya çeşitli fiziksel aktiviteler ile meşgul olmak, sağlıklı besin almak ve yüksek kolesterollü besinleri tüketmemeye çalışmak ilk sıralarda yerini alır. Bunların yanı sıra sigara ve alkolden uzak durmak bu hastalık ile karşılaşmanın önemli ölçüde önüne geçer. Bacaklarda bulunan tıkanmaların düzelebilmesi için bacak damar tıkanıklığı egzersizlerini yapabilirsiniz.

Damar tıkanıklığı tedavisinde tıbbi şekilde birçok yöntem bulunur. Bunların en başında ilaç tedavisi gelmektedir. Çeşitli tetkiklerin yapılmasının ardından damarlarda plak oluşması veya kan pıhtılaşmasının meydana gelmesini önleyebilmek için çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Ek olarak, kolesterolü ve kan basıncınızın düşmesi için ilaç yardımı alınabilir.

Damar tıkanıklığını ameliyat ile açabiliyoruz. Damar tıkanıklığı ileri düzeydeyse anjiyoplasti ve bypass ameliyatı uygulanır. Anjiyoplasti’de tıkalı damarlar mekanik şekilde balon ile genişletilerek açılması sağlanır. Ülkemizde ve dünya genelinde sıkça tercih edilen bir yöntem olan bypass ameliyatı ile damar tıkanıklığı problemi çözüme ulaştırılır ve hasta normal bir düzeyde hayatına devam eder.