Blokaj Banka ve Borsa Nedir? Blokaj Kaldırma ve Koyma 2023

Ekonomide ya da borsada blokaj; bir varlığının kullanımının yetkili merciler tarafından sınırlandırılması olarak bilinmektedir. Böyle bir kısıtlamada varlığın sahibi, varlığı istediği gibi kullanma hakkını kaybeder. Varlığın kullanılabilmesi için yetkililerden izin alınması gerekmektedir. Blokaj genellikle icra, vergi borçları ya da dış politik nedenlerden dolayı konulur.

Vergi borçları ya da kredi borçları nedeniyle konan blokajları kaldırmak için borcun tamamı kapatılmalı ya da asgari tutar ödenmelidir.

Blokaj: Banka, Hisse, Yatırım, İnşaat

Banka hesabınızı sorunsuz kullanmanız için hesabınızda bloke olmaması gereklidir. Hesaba bloke konduğunda hesabınıza para girişi olabilir ancak siz bu parayı kullanamazsınız. Yani hiçbir ödemenizi yapamaz ya da parayı çekemezsiniz. Çok sayıda banka bloke çeşidi vardır. Bunların çoğu ödenmemiş borçlar nedeniyle konulur.

Banka Blokajı

Gecikme blokesi genellikle vadesi geldiğinde ödemediğiniz ya da ödemesini geciktirdiğiniz ürünler için uygulanır. Tasfiye blokesi uzun zamandır ödemesini yapmadığınız ürünler için konulur. Güvenlik blokesiyse banka hesabınızın dolandırıcılığa maruz kalması durumlarında veya hesabınızın dolandırıcılık tehdidi altında olduğu durumlarda hesabınızı korumak amacıyla konulur.

Hisse Blokajı

Hisse senetlerinin üzerine konulan ve siz blokeyi kaldırana kadar hisselerin alım ya da satımını engellemek için kullanılan bir kontrol işlemidir. Hisse blokesi yaparak kötü niyetli banka danışmanları ya finans danışmanları hisseleriniz üzerinde hiçbir işlem yapamazlar.

Hisse blokesini kaldırana kadar siz de hiçbir işlem yapamayacağınız için uzun vadede elinizde tutmayı düşündüğünüz hisseler için son derece güvenli bir yöntemdir. Hisse blokajı Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) sitesinden ya da e-Devlet üzerinden yapılabilir.

Yatırım Blokajı

Yatırımcılar MKK’daki serbest alt hesaplarındaki pay senetlerine blokaj koyarak hesaplarının iradeleri dışında kullanılmasını engelleyebilirler. Bu sisteme yatırım blokajı denmektedir. Örnek verecek olursak; bir aracıdan x adet lot satın aldığınızda ve buna blokaj koyduğunuzda aracı kurum adınıza hiçbir şekilde alım satım emri veremez ya da lot üzerinde hiçbir işlem yapamaz.

İnşaat Blokajı

İnşaat blokajı yukarıda anlattığımız durumlardan tamamen farklı bir olaydır. İnşaat sektöründe blokaj terimi; grobetonun alt kısmına dökülen mıcır veya kırık moloz parçalarından meydana gelen, minimum 15 cm kalınlıkta dökülen ve su yalıtımına karşı alınan bir çözüm olarak karşımıza çıkar. Daha çok su yalıtım sistemlerinde kullanılan blokaj, temelin düzlemesinde de kullanılmaktadır.

Blokaj Koyma ve Kaldırma Nedir?

Blokaj koyma yukarıda da anlattığımız gibi yatırım ürünlerinin aracı kurumlar ya da bir başkası tarafından kullanılmasını veya alım satım yapılmasını engellemektir. Blokaj konduğunda hesap sahibi blokeyi kaldırmadığı sürece ne bir başkası ne de hesap sahibi herhangi bir işlem yapamaz.

Blokaj kaldırma ise hesap sahibi tarafından yatırım ürünlerinin aktif hale getirilmesidir. Bu sayede hisseler üzerinde alım satım ya da takas işlemleri rahatça yapılabilir.

Blokaj Koyma ve Kaldırma Ücretleri Nedir?

Merkezi Kayıt Kuruluşu hizmetlerinin ücret tarifesinde rehin ve teminat, hukuki işlemler için blokaj koyma ve kaldırma ile ilgili olarak hiçbir ücret alınmadığı ifade edilmektedir. Buna göre hisselerine koyacağınız blokajlar için ya da hisseleriniz üzerinden kaldıracağınız blokajlar için herhangi bir ücret ödemezsiniz.

Blokaj Süreleri Nedir?

Bloke koyma işlemi gece 23:00 ile sabah 08:00 saatleri arasında yapılabilir. Gün içerisinde verdiğiniz hisse blokajı emirleri gece saatlerinde işleme konulur. Bloke çekme işlemleri ise günün herhangi bir saatinde yapılabilir.

Yatırımcı Blokaj Saatleri Değişikliği ve Blokaj Kaldırma İşlemi

Yatırımcı blokaj saatleri ile ilgili geçtiğimiz yıllarda 20:00 ile 08:00 saatleri arasında işlem yapılmaktaydı.  İMKB hisse senetleri piyasası ikinci seansının kapanış saatinin 17:00 olarak güncellenmesinden sonra yatırımcı blokaj saatlerinde değişiklik yapılmış ve işlemlerin 21:00 ile 08:00 saatleri arasında yapılmasına karar verilmişti.

Ancak Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun Yatırımcı Blokajı Esaslarının son haline göre bu saatler yukarıda da dediğimiz gibi 23:00 – 08:00 saatleri arasına çekilmiştir. Bu saatler blokaj koymak için uygulanacak saatlerdir, bloke kaldırmak için günün her saatinde işlem yapabilirsiniz.

Hisse Senedi ve Borsa Blokaj Kaldırma Nasıl Yapılır?

Hisse senedi alım satım işlemlerini yapabilmeniz için senetler üzerindeki blokenin kaldırılması gerekir. Hisse senetlerindeki blokajı kaldırmak için hangi aracı kurumdan hisse senedi aldığınız önemlidir. Eğer bankalar aracılığıyla hisse senedi aldıysanız bu durumda telefon bankacılığını, internet bankacılığını, mobil bankacılığı ya da şubeleri kullanabilirsiniz.

Pek çok bankada günün her saati ve hafta sonları blokaj kaldırma işlemleri yapılabilmektedir. Bunun dışında e-Devlet sisteminden ya da MKK’dan da bloke kaldırma yapılabilir. Bunun için hesabınıza giriş yapmalı ve blokeli hisselerinizi görüntülemelisiniz. Daha sonra “Blokeyi Kaldır” butonuna tıklayarak hisseler üzerinde işlem yapmaya başlayabilirsiniz.

Banka Hesabına Konulan Blokaj Nasıl Kaldırılır?

Banka hesabına bloke konduğunda hesaba gelen tüm paraya el konulmuş demektir. Blokaj konulara hesaplara para girişi olur ancak hesaptan para çıkışı olamaz. Blokesi olan hesaplara giren para otomatik olarak banka tarafından alınır. Vergi borcu, kredi borcu, güvenlik ya da çeşitli sebeplerden dolayı hesaba bloke konabilir.

Bankadaki blokeyi kaldırmak için öncelikle hesabın neden blokeli hale getirildiğini öğrenmek gerekir. Borç nedeniyle hesaba blokaj uygulandıysa bu durumda blokeyi kaldırmak için borcun ödenmesi gereklidir. Borcun tamamımın ödenmesi halinde hesabın blokesi kaldırılır. Eğer borcu kapattığınız halde hesap hala blokeli gözüküyorsa bankayı arayarak ya da dilekçe yazarak blokenin kaldırılmasını talep edebilirsiniz.

Kredi Kartına Konulan Blokaj Nasıl Kaldırılır?

Kredi kartı taksitleri zamanında ödenmediyse ya da uzun bir süre boyunca geç ödendiyse kredi kartına gecikme blokesi konulabilir. Böyle bir durumda kredi kartınızı kullanamazsınız. Gecikme nedeniyle konulan blokajı kaldırmak için geciktirilen taksitlerin tamamı ödenmelidir. Ödeme yapıldıktan sonra kredi kartının blokesi otomatik olarak kaldırılır. Eğer ödeme yapmanıza rağmen kredi kartınızı kullanamazsanız müşteri hizmetlerini arayabilir ya da banka şubelerine gidebilirsiniz.

Bazı durumlarda güvenlik nedeniyle de kredi kartı kullanıma kapatılabilir. Örneğin şifrenin birkaç defa yanlış girilmesi, kredi kartının çalınması ya da kaybolması durumlarında kişinin talebi ya da bankanın inisiyatifi doğrultusunda kredi kartı kullanıma kapatılabilir ve bloke edilebilir. Böyle bir durumda banka ile iletişime geçerek blokeyi kaldırmayı talep edebilirsiniz.

Uyap Üzerinden Blokaj Kaldırma

UYAP (Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi) üzerinden blokaj kaldırma işlemleri yapılamamaktadır. UYAP bilişim sistemlerinde dava açılış, dava takibi, evrak görüntüleme, dosya görüntüleme, safahat görüntüleme, evrak gönderme, sınav işlemleri, sicil işlemleri, belge doğrulama, harç hesaplama ve ödeme işlemleri gibi pek çok işlem yapılabilmektedir. Ancak bloke kaldırma ilgili hiçbir işlem yapılamaz. Bu işlem için diğer aracı kurumların kanalları kullanılmalıdır.

E-Devlet Üzerinden Blokaj Kaldırma Var mı?

Blokaj kaldırmaları e-Devlet sistemi üzerinden direk yapılamamaktadır. Bunun için e-Devlet sistemi ile entegre olan MKK’ya ya da hisse senedi aldığınız bankaların internet bankacılıklarına girebilirsiniz. Banka hesabınıza konan blokeleri sorgulamak için e-Devlet üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı’na girebilir ve buradaki “Banka hesaplarına uygulanan bloke sorgulama” sayfasını görüntüleyebilirsiniz.

E-Devlet üzerinden sorgulama ve bilgi alma gibi işlemleri yapabilirsiniz. Hesap blokesi kaldırma gibi işlemler ise ancak işlem yaptığınız kurumların web sitelerinden ya da mobil uygulamalarından yapılabilir.